Padalec zwyczajny, slow worm, Anguis fragilis

Padalec zwyczajny (Anguis fragilis) jest gatunkiem jaszczurki z rodziny padalcowatych. Jego zasięg występowania obejmuje wiekszą część Europy, sięgając Afryki i Azji. Jego północna granica przebiega w Szwecji.

Slow Worm (Anguis fragilis) is a species of lizard of the Anguidae family. This lizard is found all over Europe, from Sweden to Africa and Asia.

Padalec zwyczajny, Slow Worm

Jest to niewielka jaszczurka, na pierwszy rzut oka przypominająca węża, gdyż nie posiada ona nóg i ciało ma znacznie wydłużone. Osiąga długość od 40 do 45, a nawet 50 cm długości. Ubarwienie jest dość zmienne, od szarobrązowego do rdzawego, choć najczęściej jest to barwa brunatna. Jedną z najładniejszych odmian barwnych jest odmiana turkusowa, charakteryzująca się obecnością na grzbiecie niebieskich plamek. Młode osobniki posiadają grzbiet w złotym kolorze.

This is a small lizard, resembles a snake, due to lack of the legs and elongated body. Adult slow worms grow to 40 to 45 or even 50 cm in length. Coloration is quite variable, from greyish brown to rust, although it is mostly brown color. One of the most beautiful forms is a turquoise coloration, characterized by the presence of blue spots on its dorsal side. Juveniles have the golden color on its dorsal side.

Padalec zwyczajny, Slow Worm

Padalca można spotkać najczęściej na słonecznych polanach, skrajach lasów, widnych lasach. Najczęściej przebywa w kryjówkach leżących pod kamieniami lub pniami drzew. W Europie Środkowej jest on aktywny od lutego do października. W maju przychodzi pora na sezon rozrodczy. W październiku rozpoczyna sen zimowy. Jest zwierzęciem żyworodnym.

Padalce żerują zwykle o zmroku i wcześnie rano, a ich pokarmem są głównie dżdżownice, nagie ślimaki, a także owady, takie jak wije i pareczniki. Ponieważ padalce poruszają się dość wolno, padają ofiarą wielu drapieżników, takich jak lisy, jeże, łasicowate, czy też różne gatunki ptaków.

Slow worm can be found most often in the sunny clearings, forest edges, sparse forests. Frequently stays in shelters lying under stones or tree trunks. In Central Europe it is active from February to October. In May, it is time for breeding season. In October begins hibernation. Slow worm are viviparous.

Slow worm usually feed at dusk and early morning, and the food is mainly earthworms, naked snails, and insects, like centipedes. Because this lizards move quite slowly, many fall prey to predators such as foxes, hedgehogs, mustelids, or different species of birds.

Młody padalec zwyczajny, a young slow worm

Gorajec, Cerkiew pw. Narodzenia NMP, Greek-Catholic church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary

Gorajec to wieś w Polsce położona w województwie podkarpackim, w powiecie lubaczowskim. Znajduje się tu drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia NMP, od 1947 roku kaplica rzymskokatolicka. Jest to jedna z najładniejszych cerkwi jakie widziałem, ładnie odnowiona i położona w bardzo ładnej okolicy.

Gorajec is a village in Poland located in Subcarpathian Voivodeship, in the district of Lubaczów. There is a wooden Greek-Catholic church of the Nativity of the Blessed Virgin Mary, since 1947 Roman-Catholic Chapel. It is one of the most beautiful churches I've ever seen, nicely renovated and located in a very nice area.

Cerkiew w Gorajcu, Greek-Catholic church in Gorajec.

Obecnie istniejącą świątynię zbudowano w 1586 roku, jest więc ona jedną z najstarszych cerkwi w Polsce. Świątynia była oczywiście wielokrotnie przebudowywana, w 1816 roku wzniesiono nowe sanktuarium, w 1835 zbudowano nowy babiniec i chór. Znaczne zmiany wprowadzono również w 1903 roku, a generalny remont przeprowadzono w latach 1992-2002. W czasie tego remontu zrekonstruowano pierwotny wygląd cerkwi oraz odsłonięto XVII wieczną polichromię. Obok cerkwi znajduje się dzwonnica z 1860 roku, przeniesiona z Majdanu Sieniawskiego.

The existing temple was built in 1586, so she is one of the oldest churches in Poland. The temple was rebuilt many times, in 1816 a new sanctuary, and in 1835 new babinets was built. Significant changes were also made in 1903, a major renovation was carried out in 1992-2002. During the renovation of the original appearance of the church was reconstructed and the seventeenth century polychrome was unveiled. Next to the church is located the bell tower from 1860, moved from Majdan Sieniawski.

Dzwonnica przy cerkwi w Gorajcu, Bell tower at the Orhodox Church in Gorajec.

Budowla ma konstrukcję zrębową. Nawa jest kwadratowa, podobnie jak babiniec i sanktuarium. Nad nawą i sanktuarium znajdują się kopuły zrębowe, czworoboczna i ośmioboczna. We wnętrzu znajduje się m. in. ściana ikonostasowa oraz ikonostas złożony z ikon powstałych od XVI do XIX wieku, które powróciły do Gorajca w 2011 roku z Krakowa.

The building has a log construction. The nave is square, like the babinets and sanctuary. Above the nave and the sanctuary was built dome framework, quadrilateral and octagonal. In the interior interesting is, among others, iconostases wall and iconostasis consists of icons created from the sixteenth to the nineteenth century, which returned to Gorajec in 2011 from Kraków.

Cerkiew w Gorajcu, Greek-Catholic church in Gorajec.

Bielanka, Cerkiew pw. Opieki Matki Bożej, Greek Catholic church of the Mother of God's Care

Bielanka jest uroczą wsią w południowej Polsce, w województwie małopolskim, w powiecie gorlickim. Jest to jedno z wielu skupisk łemkowskich w Beskidzie Niskim. Co ciekawe, Bielanka jest pierwszą w Polsce miejscowością o podwójnej, polsko-łemkowskiej nazwie. Nazwa Бiлянка została urzędowo wprowadzona 24 listopada 2008.

Bielanka is a charming village in the southern Poland, in the Lesser Poland Voivodeship, in the district of Gorlice. It is one of a number of Lemkos villages in the Beskid Mountains. Interestingly, Bielanka is the first village in Poland, with a double name - Polish and Lemkos. Бiлянка name was officially launched on Nov. 24, 2008.

Znak drogowy przy wjeździe do Bielanki, Road sign at the entrance to Bielanka

Wzmianki o Bielance można znaleźć już z początku XIV wieku. Założona została przez ród Gładyszów, którzy byli wtedy właścicielami terenów gorlickich. Nazwa - Bielanka - być może, jak mówi stare podanie, pochodzi od królowej Kingi, która przejeżdżając przez te okolice zobaczyła pola pokryte białymi płótnami. Miejscowi zajmowali się bowiem uprawą lnu i tkactwem. Miejscowość ta słynęła również z produkcji dziegciu, leku produkowanego z żywicy brzozy.

We wsi znajduje się drewniana cerkiew greckokatolicka pw. Opieki Matki Bożej. W świątyni odprawiane są również nabożeństwa katolickie i prawosławne.

First informations about Bielanka come from the beginning of the fourteenth century. It was founded by the family Gładyszów who were then the owners of the nearby lands. Name - Bielanka - perhaps comes from the Queen Kinga, who passing through the area saw a field covered with white linen cloths. The locals were involved in cultivation of flax and for weaving. The town is also famous for the production of tar, a drug made ​​from the resin birch.

In the village is a wooden Greek Catholic church of the Mother of God's Care. In this church Catholic and Orthodox Mass is also celebrating.

Cerkiew w Bielance, Greek Catholic church in Bielanka

Cerkiew została najprawdopodobniej zbudowana w 1773 roku i odnowiona w 1913. W 1947 roku w cerkwi wybuchł pożar, który zniszczył prezbiterium i namiotowe dachy nad nawą. Po pożarze odbudowano zniszczenia w postaci dachów dwuspadowych, dopiero w 2000 roku miał miejsce generalny remont, podczas którego przywrócono dawny wygląd cerkwi. Odbudowano m. in. dachy namiotowe oraz pomalowano na błękitny kolor izbicę.

The church was probably built in 1773 and renovated in 1913. In 1947, a fire broke out in the church, which destroyed the presbitery and roofs on the nave. In 2000 a major renovation took place, during which restored the original appearance of the church. Rebuilt, among others, roofs and starling was painted blue.

Cerkiew w Bielance, Greek Catholic church in Bielanka

Najładniejszą część świątyni stanowi wieża, której pochyłe ściany pokryte są gontem. Najbardziej wyróżnia się izbica, odeskowana pionowo, pomalowana na kolor błękitny i zakończona od dołu falbanką.

Hełm wieży wygląda analogicznie do zakończeń dachów nad nawą i prezbiterium. Są one baniaste, z pozornymi latarniami i cebulkami.

The prettiest part of the temple is a tower, whose walls are covered with sloping shingle. The most distinguished is starling, decking vertically and painted blue.

Cerkiew w Bielance, Greek Catholic church in Bielanka

We wnętrzu cerkwi znajduje się polichromia ornamentalno-figuralna wykonana przez O. Ibaszkowa w 1913 lub 1934 roku, zniszczona nieco podczas wadliwej konserwacji w latach 1993-1994. Znajduje się tu również późnobarokowy ikonostas z 1783 roku. Interesujące są również trzy ikony: Opieki Matki Bożej z XVIII wieku, oraz dwie z XVII wieku: Narodzenie Matki Boskiej i Św. Mikołaj.

Inside the church is polychrome made by O. Ibaszkow in 1913 or 1934, slightly damaged during faulty renovation in the years 1993-1994. There is also a late-Baroque iconostasis from 1783. Interesting are also three icons: Protection of the Mother of God of the eighteenth century, and two of the seventeenth century: The Nativity of the Mother of God and St. Nicholas.

Cerkiew w Bielance, Greek Catholic church in Bielanka

Ostrężnik, zamek Ostrężnik, Ostrężnik Castle

Ostrężnik jest niewielką, leśną osadą, liczącą parę domów, położoną około 4 km na południe od miejscowości Złoty Potok, w województwie śląskim, w powiecie częstochowskim. Miejsce to jest znane z dwóch powodów. Po pierwsze znajduje się tu utworzony w 1960 roku rezerwat lasu bukowo-grabowego, w którym rosną m. in. śnieżyczki przebiśniegi. Po drugie można tu podziwiać ruiny tajemniczego zamku i przyległą do niego Jaskinię Ostrężnicką.

Ostrężnik is a small forest village, which consists of a few houses, situated about 4 km south of the town Złoty Potok, in Silesia, in the district of Częstochowa. The place is famous for two reasons. Firstly, there is, established in 1960, the forest reserve, where grow among others the snowdrops. Secondly, you can admire the ruins of a mysterious castle and the Ostrężnicka cave.

Ruiny zamku Ostrężnik, The ruins of the Ostrężnik castle.

Na temat tego zamku wiadomo bardzo niewiele. Prawdopodobnie zbudowano go w końcu XIV wieku. Według jednej z hipotez budowę rozpoczął Kazimierz Wielki, który jednak zaniechał budowy po jakimś czasie (odkryto m. in. stertę kamieni będących niewykorzystanym materiałem budulcowym). Biorąc jednak pod uwagę duży obszar zamku i trud włożony w jego budowę, trudno tę hipotezę udowodnić. Inna głosi, że miejsce to było rycerską warownią, zbudowaną przez rycerza Wojciecha z Potoka herbu Jelita, dworzanina księcia Władysława Opolczyka. Był on rozbójnikiem, a warownia mogła zostać zniszczona przez Władysława Jagiełłę, walczącego z Władysławem Opolczykiem, a następnie przekazana Janowi ze Szczekocin herbu Odrowąż, który doprowadził do całkowitego zrujnowania warowni.

It is known very little about this castle. Probably it was built at the end of the fourteenth century. According to one hypothesis built was began by Kazimierz Wielki, who, however, failed to build after some time. However, given the large area of ​​the castle and the effort put into its construction, it is difficult to prove this hypothesis. Another is that the place was knight fortress, built by the knight Wojciech z Potoka, courtier of Władysław Opolczyk. He was a robber, a stronghold could be destroyed by Władysław Jagiełło, struggling with Władysław Opolczyk, and then transferred to Jan ze Szczekocin, which led to total ruin of this stronghold.

Ruiny zamku Ostrężnik, The ruins of the Ostrężnik castle.

Obecnie ruiny zamku Ostrężnik znajdują się w lesie na wzgórzu ze skałą. Z zamkiem sąsiaduje inna wapienna skała z jaskinią, która łączyła się z nim korytarzami. Korytarzy tych było znacznie więcej, jednak dziś są już zasypane. Zamek składał się z zamku górnego i dolnego, który oddzielony był głęboką fosą. Zamek dolny otoczony był wałami z palisadą. Zamek górny otoczony był murem i posiadał przynajmniej jedną wieżę.

Jedynymi pozostałościami zamku jest obecnie skała, na której był zbudowany zamek górny oraz niskie mury, pozostałości wieży i budynku mieszkalnego. Według miejscowych podań w zakrystii kościoła w Złotym Potoku znajdują się drzwi pochodzące rzekomo z zamku Ostrężnik.

Today the ruins of the castle Ostrężnik are located in the woods on the hill with the rock. The castle is adjacent to another limestone rock with the cave, which was connected with the castle by corridors. This corridors were significantly longer, but today they are already buried. Castle consisted of a upper castle and lower castle, which were separated by a deep moat. Lower Castle was surrounded by ramparts of the stockade. Upper castle was surrounded by a wall and had at least one tower.

The only remains of the castle is now the rock on which the upper castle was built, lower walls, the remains of the tower and a residential building. According to local legend, in the sacristy of the church in the Złoty Potok exists doors from the castle Ostrężnik.

Ruiny zamku Ostrężnik, The ruins of the Ostrężnik castle.

Według legend i miejscowych podań w podziemiach zamku Ostrężnik zakopane są łupy rozbójników. Skarb może również pochodzić z czasów powstania styczniowego, kiedy to powstańcy ukryli tu dokumenty i kosztowności. Inne legendy opowiadają o tajnym więzieniu w Ostrężniku, w którym trzymano wielu możnowładców, a w podziemiach znajdują się ich szkielety. Istnieje również opowieść o białej zjawie chodzącej między zamkiem górnym, a Jaskinią Ostrężnicką.

According to local legends in the basement of the castle treasures of the robbers are buried. Other legends tell of a secret prison in Ostrężnik, which kept many of the nobles, and in the basement are their skeletons. There is also the story of a white phantom, which is walking between the upper castle and the Ostrężnicka cave.

Wejście do Jaskini Ostrężnickiej, entrance to the Ostrężnicka cave.

Jedna z legend dotyczy również samej jaskini. Według niej pewien chłopiec znalazł głęboko w jaskini skarb. Jednak za wychodzącym z jaskini chłopcem zatrzasnęły się żelazne wrota, przycinając mu piętę.

One legend relates the same cave. According to her, a boy found in a cave deep treasure. However, for emerging from the cave boy slammed iron gates, trimming his heel.

Śnieżyczka przebiśnieg, snowdrop, Galanthus nivalis

Śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis L.) jest gatunkiem rośliny z rodziny amarylkowatych. Jest to jeden z typowych symboli przedwiośnia. Śnieżyczkę udało mi się sfotografować w rezerwacie Ostrężnik, niedaleko ruin zamku. Podczas pierwszej wizyty znalazłem je w początkowym stadium rozwoju. Dopiero drugi wyjazd okazał się trafiony i znalazłem te kwiaty w pełnym rozkwicie.

Snowdrop (Galanthus nivalis L.) is a species of plant in the amaryllis family. It is one of the common symbols early spring. Snowdrop I was able to photograph the reserve Ostrężnik, near the ruins of the castle. During the first visit, I found it in the early stages of development, but during the second trip I found these flowers in full bloom.

Śnieżyczka przebiśnieg na bardzo wczesnym etapie rozwoju. Snowdrop at a very early stage of development.

W stanie dzikim śnieżyczka przebiśnieg występuje w południowej i środkowej Europie. W Polsce można ją znaleźć głównie na południu, szczególnie w górach i na wyżynach. Występuje również na Dolnym Śląsku i mniej licznie w Wielkopolsce i na Polesiu. Na pozostałych miejscach śnieżyczki rosną jedynie w uprawach sztucznych lub pochodzą z takich upraw.

In the wild snowdrop occurs in southern and central Europe. In Poland, it can be found mainly in the south, especially in the mountains and highlands. There is also the Lower Silesia region and less frequently in Wielkopolska and Polesie. In other places snowdrops grow in artificial cultivation or derived from such culture.

Śnieżyczka przebiśnieg, Snowdrop.

Roślina ta rośnie głównie w wilgotnych lasach łęgowych, grądach i buczynach, najczęściej w cieniu i półcieniu. Wymaga gleb brunatnych, rzadziej rośnie na czarnych ziemiach i madach. Najlepsze są miejsca z dużą zawartością próchnicy, o odczynie obojętnym. Rośliny te rosną zwykle łanowo w liczbie setek i tysięcy osobników.

This plant grows mainly in moist riparian forests, beech and hornbeam forests, mostly in the shade and semi-shade. Requires brown soils, rarely grow on black soil and alluvial soils. The best places are high in humus, and neutral. These plants usually grow in clusters, in the number of hundreds and thousands of individuals.

Śnieżyczka przebiśnieg, Snowdrop.

Śnieżyczka przebiśnieg dorasta do wysokości od 15 do 30 cm. Kwiaty są pojedyncze, zwisające na szypułce o długości ok. 3 cm wyrastającej ze szczytu łodygi. Przebiśniegi są jednymi z najwcześniej zakwitających roślin, a ich kwiaty często wyrastają spod śniegu. Kwitną od lutego do kwietnia, a dokładny termin kwitnienia zależy od warunków klimatycznych. Kwiaty zapylane są przez owady, przede wszystkim pszczoły, choć możliwe jest też samozapylenie.

W połowie XX wieku śnieżyczka przebiśnieg uznawana była za jeden z najbardziej zagrożonych wyniszczeniem gatunków roślin w Polsce. Ich uroda sprawiała, że były często zrywane. Dopiero wprowadzenie odmian hodowlanych polepszyło sytuację tego gatunku w Polsce i obecnie roślina ta nie jest ju z uznawana za zagrożoną wymarciem. Jest jednak gatunkiem prawnie chronionym.

Śnieżyczka przebiśnieg, Snowdrop.

Liście śnieżyczki zawierają enzymy (amylazę, dekstrynazę i inwertazę), liczne alkaloidy (np. likorynę, tecetynę, hemantaminę, galantaminę i wiele innych) oraz lektynę.

Z tego powodu jest to roślina lecznicza. Z cebul przebiśniegów uzyskuje się galantaminę, która jest stosowana w leczeniu choroby Alzheimera oraz w chorobach polegających na uszkodzeniu nerwów i zaburzeniu w przekazywaniu bodźców. Stosuje się ją również w leczeniu nerwobóli, paraliżu, zapaleniu korzonków nerwowych i kilku innych chorób. Galantamina hamuje działanie acetylocholinesterazy - enzymu katalizującego rozkład acetylocholiny, czyli niezwykle istotnego neuroprzekaźnika, którego brak w niektórych obszarach mózgu jest charakterystyczny dla choroby Alzheimera.

Wykorzystywane są również inne związki znajdujące się w śnieżyczce. Znajdująca się w cebulkach likoryna posiada właściwości przeciwwirusowe. Natomiast lektyna, działająca jak silny insektycyd i inhibitor retrowirusów, znalazła zastosowanie w biotechnologii. Pozyskany z śnieżyczek gen kodujący lektynę jest wprowadzany do genetycznie modyfikowanych roślin, co powoduje zmniejszenie szkód spowodowanych przez szkodliwe dla tych roślin owady. Przykładem tak zmodyfikowanych roślin są niektóre odmiany ziemniaków i ryżu.

Śnieżyczka przebiśnieg często rośnie w skupiskach. Snowdrops often grow in clusters.

Dawniej w Anglii śnieżyczka przebiśnieg była symbolem czystości. 2 lutego, w święto Ofiarowania Pańskiego, zwanym dawniej świętem Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny, kwiaty te noszone były przez panny, jako właśnie symbol czystości.

Historically, in England snowdrop was a symbol of continency. February 2, the Feast of the Presentation of the Lord, formerly known as the Feast of the Purification of the Blessed Virgin Mary, the flowers are worn by the unmarried woman, as a symbol of continency.